Pürdikkat kitabı yazarı Cal Newport, E-postasız Bir Dünya, Dijital Minimalizm ve Pürdikkat dahil olmak üzere yedi kitap yazmıştır. Kitapları 2 milyondan fazla sattı; 40 dilde yayınlandı ve birçok kez New York Times en çok satanları arasında girdi.
Cal Newport'un Türkçeye “Pürdikkat” adıyla çevrilen bu kitabının orijinal ismi “Deep Work” (Derin Çalışma)’dır. Kitap, dikkat dağıtıcıların tarihte hiç olmadığı kadar yoğun olduğu bir dünyada başarıya nasıl odaklanılacağına dair bir rehberdir.
Kitap Kimin İçin?
Bu kitap araştırma yapmayı ve kalıcı öğrenmeyi seven herkes için. Öğrenciler, üniversiteye hazırlananlar, tez ya da makale yazan akademisyenler için bu kitap son derece yararlı bilgiler içeriyor.
Pürdikkat Kitabı Konusu ve İncelenmesi
Yazar, pürdikkat çalışma ilkelerini uygulayarak derin çalışma yapabilme yeteneğinin, toplumsal yaşamamızda daha değerli, aynı zamanda giderek daha nadir hale geldiğini belirterek, bu beceriyi çalışma hayatlarının merkezi haline getiren az sayıda kişinin başarılı olacağı ana fikri çerçevesinde kitabını iki kısımda kurgulamıştır. Birinci bölümde; öncelikle pürdikkat çalışma hipotezini inceliyor ve bunu destekleyecek kanıtlar sunuyor; derin iş yapmanın avantajlarını açıklıyor. İkinci bölümde; dört temel kuralı kullanarak bu hipotezden nasıl yararlanabileceğimizi ve beynimizi eğiterek çalışma alışkanlıklarımızı nasıl dönüştürebileceğimizi gösteriyor.
Pürdikkat Çalışma Nedir, Ne İşe Yarar?
Odaklanma Becerisinin Kıymeti
Yazar, teknolojilerin yüksek hızda ilerlediği bir zaman olan Büyük Yeniden Yapılanma çağında olduğumuzu ve bu çağda (öncelikle ekonomik yaşamda) başarılı olmak için iki kabiliyetin başat olduğunu vurguluyor: Birincisi, zor işlerde çabucak ustalaşmak; ikincisi, seçkin düzeyde üretim. Bu iki temel kabiliyeti geliştirmek pürdikkat (derin) çalışma becerisine bağlı.
1970’li yıllarda yapılan çalışmalar neticesinde uzmanlar ile sıradan insanları birbirinden ayıran şeyin ne olduğu konusunda tek bir cevaba ulaşılmış: Maksatlı Çalışma (Delibrate Practice).
Maksatlı çalışmanın gerektirdiği iki koşul;
-Bütün dikkatini dağıtmadan belli bir konuya/noktaya yoğunlaştırmak,
-Dikkat dağılmasına karşı yaklaşımımızdaki eksikleri gidermemizi sağlayacak geri bildirimler almak.
Soyu Tükenen Bir Çalışma Türü
Bu bölümde yazar açık ofis konsepti, anlık mesajlaşma ve sosyal medyanın pürdikkat çalışmayı budadığını ve yanlış olduğunu ileri sürüyor ve savını kanıtlama çabasına girişiyor.
Pürdikkat Çalışma Hayata Anlam Katar
Yazar bu bölümün tezinin “derinleşerek yaşanan bir hayat, yalnızca maddi açıdan bir kazanç değil, aynı zamanda dolu dolu yaşanan bir hayat” olduğunu belirtiyor ve pürdikkat çalışmayı nörolojik, psikolojik ve felsefi üç argüman açısından ele alıyor.
Pürdikkat Çalışma İçin Nörolojik Argüman
Kanser teşhisi konduğunda hayatı bir anda altüst olan bilim yazarı Winifred Gallagher, dikkat ve mutluluk arasında ilginç bağlantıyı bu vesile ile keşfeder. Tedavi sürecinde korku ve acıya odaklanmak yerine “film izlemek, yürüyüşe çıkmak ve akşam üstü bir kadeh içki içmek ” gibi hayatta keyif aldığı eylemlere odaklanır ve bunun düşünebileceğinden daha iyi çalıştığını fark eder ve der ki; “Dikkatin ustalıkla yönetilmesi, iyi bir hayatın olmazsa olmaz koşulu ve yaşam deneyimimizin hemen her veçhesini geliştirmenin anahtarıdır”.
Yazar, sorunumuz diyor, her zaman nasıl hissettiğimizi belirleyenin önümüzde beliren koşullar olduğu varsayımıdır. Ancak, dünya görüşümüz beynimiz tarafından oluşturulur. Bu, neye konsantre olacağımızı seçebileceğimiz anlamına gelir. Kim olduğumuz, ne düşündüğümüz, ne hissettiğimiz, ne yaptığımız, neyi sevdiğimiz odaklandığımız şeylerin toplamıdır.
Pürdikkat Çalışma için Psikolojik Argüman
Çoğu insan mutluluğun boş vakitlerden ve dinlenmeden geldiğini düşünür. Bu doğru değil; boş zaman dediğimiz şey plansızdır ve keyifli hale getirilmesi daha fazla emek ister. Aksine insanların kendilerini en iyi hissettikleri an, zor bir işe kaptırıp gittikleri andır.
Psikolojik argüman olarak Yazar Psikolog Mihaly Csikszentmihalyi “akış” kavramına atıf yapar: Bir kişinin fiziki veya zihni, zor ve değerli bir şeyi başarmak için kendini faaliyete kaptırıp gitmesi...
Pürdikkat Çalışma için Felsefi Argüman
Descartes'ın Aydınlanma Çağı'nı başlatan şüpheciliği, gerçeği arayan bireylerin hakikat tekelini elinde bulunduran Tanrı'yı veya kralı yerinden ettiği yolundaki inanca kapı araladı. Aydınlanma sonrası dünyada insanlar neyin anlamlı neyin anlamsız olduğunu tanımlama işini kendi üstlerine almış bulunmaktadırlar: Bu da keyfiliğe ve nihilizme yol açabilecek bir iş.
"Parlak Olan Her Şeyin" yazarları Dreyfus ve Kelly, kayıp kutsallığı yeniden açmanın hala bir yolu olduğunu belirtiyor: Bireyin dışında bir anlam kaynağı.
Pürdikkat çalışma, yaptığımız işi Dreyfus ve Kelly’nin tarif ettiği gibi bir anlam kaynağına dönüştürebilmenin anahtarıdır.
Kurallar, Stratejiler ve Metotlar
Kitabın ikinci bölümünde Cal Newport, pürdikkat çalışmadan yararlanmanıza ve işinizde ustalaşmanıza yardımcı olacak dört temel kural ortaya koyuyor.
Kural#1 Derinleşin
Yazar, pürdikkat çalışmayı kesintiye uğratan istenmeyen arzularla mücadele etmek için irade gerektiğini; iradenin de tükenen bir kaynak olduğu belirtiyor. Bu nedenle, pürdikkat çalışmanın anahtarı, irademizi hesaplı kullanmamızı sağlayan rutinler, alışkanlıklar ve ortamlar yaratmaktır.
Newport, iradenin kısıtlı bir kaynak olduğu bilgisine istinaden dört derin çalışma stratejisinden bahsediyor:
Keşiş Yaklaşımı: Teknolojiden ve diğer işlerden uzak durarak çalışmak tek yapılması gereken aktivitedir.
Çift Modlu Yaklaşım: Minimum çalışma birimi en az bir tam gündür. (Örneğin; üç gün çalışmaya, müteakip iki gün diğer işlere ayrılır. Blok çalışma da denebilir.)
Ritmik Yaklaşım: Belirli zaman dilimlerinde belirli sürelerle çalışma alışkanlığı oluşturularak bir zincir meydana getirilir. (Sabah beş-yedi arasında çalışmak gibi. Bir gün atlanırsa zincir kırılmış olur ve böylece ritim bozulur)
Gazeteci Yaklaşımı: Her boş zaman odaklanarak çalışma için kullanılır.
Kendi koşullarınıza uygun bir strateji seçmelisiniz. Çünkü zorlanma, uyumsuzluk, zamanlama hatası sizi baştan pürdikkat çalışma deneyiminden uzaklaştırabilir. Anlamlı ve en uygun yaklaşımı bulmak için zaman ayırmanız ve kendi koşullarınızı iyi analiz etmeniz gerekir.
Ritüelleştirme
Pürdikkat çalışmadan en yüksek verimi almak için sıkı sıkıya uygulayacağınız birtakım ritüeller geliştirmek son derece faydalıdır. Etkili bir ritüel şu sorulara yanıt vermelidir:
* Nerede ve ne kadar süre çalışacaksınız? Odaklanmanıza izin verebileceğiniz bir bölge ve düzen oluşturun.
* Çalışmaya başladıktan sonra nasıl devam edeceksiniz? Neyin yasak neyin serbest olduğuna baştan karar verin.
* Çalışmanızı nasıl takviye edeceksiniz? Başlamadan önce bir fincan kahve alabilir veya hafif bir egzersiz ile ya da beş dakika sevdiğiniz türde bir müzik dinleyerek başlayabilirsiniz.
İcraat Planı
Kitabın bu bölümünde Yazar, dört icraat disiplini (4İD) olarak tarif ettiği stratejiyi pürdikkat çalışma alışkanlığı edinme sürecinde karşılaştığı durumlara nasıl uyarladığını açıklıyor.
Disiplin#1: En hayati konu neyse ona odaklanın: Eğer dikkatinizi toplama mücadelesini kazanmak istiyorsanız, size muazzam şevk veren bir hedef bulun; zaten böyle bir hedef diğer her şeyi gölgede bırakacaktır.
Disiplin#2: Gözünüz kılavuz ölçütte olsun: Başarıyı artçı ölçüt (Çıktı) ile değil, kılavuz ölçüt (girdi) ile değerlendirin. Önümüze koyduğumuz en önemli hedefe yönelik harcanan pürdikkat çalışma vakti en değerli kılavuz ölçüttür. Örneğin; ayda dört kitabı okumayı tamamlamak (artçı ölçüt) değil, her gün pürdikkat kitap okuma zamanını artırmaya odaklanmak.
Disiplin#3: Sağlam bir skor cetveli tutun: Pürdikkat çalışmaya ayrılan zamanların yazılı olduğu bir skor cetvelini çalışma ortamında görülür bir yere koymak bu disipline uygun düşmektedir.
Disiplin#4: Düzenli icraat takvimi tutun: Haftalık değerlendirmeye yaparak verimsiz geçen haftaların nedenlerini ve gelecek haftalarda nasıl daha iyi skorlar elde edileceğini anlamak için skor defterini inceleyin.
Aylaklık Hakkı
Psikolojik araştırmalar, beyninizi düzenli aralıklarla dinlendirdiğinizde pürdikkat çalışma kalitenizin de yükseldiğine işaret ediyor. Çalışırken sıkı çalışın, bittiğinde bitti deyin. Nöbeti bilinçdışı zihin alsın, siz yüzeysel işlerle uğraşırken veya aylaklık ederken bilinçaltımız sizin için çalışmaya devam etsin.
Kural#2 Can Sıkıntısından Kaçmayın
Newport, motivasyon eksikliğinin bizi pürdikkat çalışmalardan alıkoyduğuna inandığımızı, fakat bunun doğru olmadığını; odaklanmanın meşakkatli bir iş olduğunu vurguluyor. Zihin kaslarınızı geliştirmek için saatlerce egzersiz yapmanız gerekir. Neden böyle? Yazarın cevabı: beynimiz dikkatimizin sürekli dağınık olmasına alıştıktan sonra gerçekten odaklanmak isteseniz bile bunu başarmakta zorlanıyor. Beynimiz daha az enerji tüketimi demek olan dikkat çeliciler (televizyon, cep telefonu gibi) aramaya alıştı.
Pürdikkat çalışma alışkanlığından azami derecede faydalanmanın yolu düzenli odaklanma egzersizlerinden geçiyor. Amaç, enkaza dönmüş, odaklanamaz hale gelmiş zihni, lazer gibi odaklanabilir hale getirmenin yollarını öğrenmek. Yazar okuyucuya dört strateji öneriyor.
Strateji#1: Vaktinizin çoğunu odaklanmaya ayırın ve aralarda kendinize dikkatinizi başka şeylere yöneltme izni verin: Örneğin; internet kullanımını dikkat çelici bir uyaran olarak düşünürsek, internete giriş zamanlarınızı sınırlandırıp kontrol altına alarak odaklanmaya daha fazla yer açabilirsiniz.
Strateji#2: Yoğun çalışma dilimleri oluşturun: Pürdikkat çalışmayı gerektiren bir konu seçin; normal koşullarda sizin için ne kadar zamana ihtiyaç duyacağınızı hesap edin; son kertede bu tahmini süreyi epey kısaltan zorlayıcı bir mühlet koyun. Çalışmaya başlayınca beyninizdeki tüm nöronları seferber edin. İlk başta bu çalışmayı haftada bir kez uygulayın.
Strateji#3: Üretken meditasyon yapın: Yürüyüş, koşu, araba kullanma veya duş gibi bedenen meşgul, zihnen serbest olduğunuz bir faaliyet esnasında zihninizi belli bir mesele üzerinde toplayın. Bu bir makale veya proje taslağı olabilir. Dikkatiniz yön değiştirdiğinde tekrar esas konuya dönün. Bu egzersizi haftada en az iki veya üç defa yapmayı hedefleyin.
Strateji#4: Hafıza egzersizleri yapın: Belli bir zaman diliminde bir deste (veya belli bir sayıda) iskambil kağıdını, bir dizi sayıyı veya kelimeyi ezberlemek gibi egzersizler yapın. Bu stratejide kilit mesele odaklanma becerinizi güçlü kılmak için kararlı bir şekilde egzersiz yapmaktır.
Kural#3 Sosyal Medyadan Çıkın
Yazar kitabın bu bölümünde bir nevi sosyal medya ve internet sitelerinin amaçsız kullanımına savaş açıyor. Sosyal medya ağları ile bilgi-eğlence sitelerinin zamanımızı parçalara ayırarak ve odaklanma becerimizi körelterek bize zarar verdiğini; bu sorunun akılcı çözümünün “aşırı iletişim halini reddetmek” olduğunu belirtiyor.
Hangi sosyal medya ağını veya bilgi-eğlence sitesini neden kullandığınızı analiz edin. Mesleki veya kişisel hayatınızı başarılı ve mutlu kılacak temel faktörleri tanımlayın. Eğer bir iletişim aracının bu faktörler üzerindeki olumlu etkileri olumsuz etkilerinden daha fazla değilse o aracı kullanmayın.
Kural#4 Sığ Sulara Dikkat Edin
Yüzeysel işlere şüpheyle yaklaşın; zira bu türden işlerin verdiği zarar çoğunlukla hafife alınır, taşıdıkları önemse abartılır. Bu tür işler kaçınılmazdır ve bir şekilde halledilmelidir. Ancak bunu, pürdikkat çalışma kapasitenizi etkilemeyecek şekilde halledin.
Yazar, bu tespit kapsamında güne tüm günü planlayarak başlamanızı öneriyor. Gününüzün büyük bölümünü zamanı nasıl kullandığımıza dikkat etmeksizin, otomatik pilota bağlı halde geçiriyoruz. Yazar için bu büyük bir sorun…
Çalışma programı yapıp gerektiğinde bunu revize eden bir kimse, günü serbestçe, plansızca yaşayanlara nazaran çok daha yaratıcı fikirler geliştirirler. Planlamadığınız bir günde e-posta, sosyal medya, internette sörf gibi yüzeysel tuzaklara karşı savunmasız hale gelirsiniz.
Pürdikkat Kitabının ve Kitap Konusunun Değerlendirilmesi
Kitap okunması kolay ve akıcı bir dile sahip; ileri sürdüğü fikir ve tezler çalışma verimliliğini artırmak isteyenler için yol gösterici mahiyette…
Kitabın iddiası: Odaklanma becerisini artırabilirsiniz, zihninize hakim olabilirsiniz, onu yönlendirebilirsiniz. Bu sizin ve zihninizin aynı şey olmadığını kabul etmek demektir. Bana bunu başarabilenler hayatlarına güzel şeyler katabilir gibi geliyor.
Odaklanma ve pürdikkat çalışma verimliliğimizi, işin kalitesini, yaratıcılığı artırırken, stresi ve başarısızlık hissimizi azaltarak bizi güçlü kılar. Bilindiği gibi insan zihni sayısız düşüncelerle doludur. Bu düşüncelerin yüzde 99’u faydasız düşüncelerdir. Faydasız düşüncelerin yerine tek bir düşünceye yönelindiğinde muazzam bir yaratıcılığa ulaşmak mümkündür. Yazar bu odaklanma becerisini elde etmenin birkaç yararlı yolunu bize gösteriyor.
Pürdikkat çalışma ve kitapta belirtilen teknikler düşünce kaslarınızı güçlendirerek konsantrasyonunuzu geliştirmenize yardımcı olabilir. Belirli bir göreve odaklanmanıza ve daha uzun süre ona bağlı kalmanıza imkan verebilir.
Kitapta verilen teknikleri kullanarak sadece 15 dakika derinlemesine odaklanmayla kendimizi geliştirmeye başlayabiliriz. Ancak odaklanma kabiliyetimizi geliştirmek istiyorsak kitapta bahsedildiği şekilde bu çabamızı kayıt altına alarak dirayetle amacımıza ulaşana kadar devam etmeliyiz.
Comentarios